ING Bank Śląski uzyskał zgodę Komisji Nadzoru Finansowego na uruchomienie banku hipotecznego. To kolejna – po związanych z mBankiem, Pekao S.A. i PKO BP – instytucja tego typu. Wniosek do KNF w podobnej sprawie przygotowuje też BZ WBK, a Bank Millenium jest na wstępnym etapie przygotowań.
Banki hipoteczne nie są nowością na świecie. W Polsce też nie, przy czym nie są tak znane jak banki „uniwersalne”. Nie potrafiły się przebić ze swoją ofertą nawet na początku XXI w., gdy rynek nieruchomości przeżywał wielki rozkwit, Polacy masowo zaciągali kredyty hipoteczne na zakup mieszkań i domów.
PKO BP dał przykład
Nowy etap w rozwoju banków hipotecznych nastąpił po zmianach w prawie i po uruchomieniu w 2015 r. takiej specjalistycznej jednostki przez PKO BP. Inne banki też doszły do wniosku, że trzeba wyraźnie oddzielić „codzienną” działalność od części hipotecznej.
Komisja Nadzoru Finansowego, czyli nadzorca rynku finansowego, wielokrotnie zwracała uwagę na niebezpieczeństwo wiążące się z faktem, że 20-, 30-letnie kredyty hipoteczne są w dużej mierze finansowane z krótkoterminowych depozytów, co zmusza banki uniwersalne do nieustannej aktywności w pozyskiwaniu klientów posiadających oszczędności do ulokowania. To z kolei przekłada się na zmienne oprocentowanie kredytów hipotecznych. Eksperci od kilku lat wskazywali, że stabilna sytuacja gospodarcza i niewielka inflacja powinny sprawić, że wieloletnie kredyty o stałej stopie procentowej winny stać się „normą”, a nie czymś wyjątkowym.
Różnice
Różnica w działaniach banku „uniwersalnego” i banku hipotecznego sprowadza się do sposobu pozyskiwania środków na akcję kredytową. Bank hipoteczny zdobywa pieniądze w drodze emisji listów zastawnych, które są zabezpieczone hipotekami na konkretnych nieruchomościach. To tani i bezpieczny sposób pozyskiwania środków przez instytucje finansowe, dzięki czemu mogą oferować kredyty hipoteczne ze stałą stopą procentową, która obowiązuje przez kilka, a nawet kilkanaście, lat.
Polskie przepisy dają bankom hipotecznym prawo udzielenia kredytu hipotecznego ze stałą stopą procentową „w zamian” za co kredytobiorca nie może jednostronnie wypowiedzieć warunków umowy kredytowej. Taki „zakaz” może obowiązywać maksymalnie przez 5 lat.
Inna dość istotna różnica dotyczy tego, na co bank hipoteczny może pożyczyć pieniądze. Może to być nieruchomość już istniejąca, posiadająca swoją księgę wieczysta, do której można wpisać zabezpieczenie (tzw. hipotekę). Trzeba też wiedzieć, że inaczej jest też szacowana wartość nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie kredytu udzielanego przez bank hipoteczny. Musi ona uwzględniać więcej ryzyk i to długoterminowej perspektywie.
Podobieństwa
Pozostałe elementy procesu kredytowania w bankach hipotecznych są bardzo podobne do tych w bankach uniwersalnych. Oczywiście badana jest zdolność i wiarygodność kredytowa wnioskującego o kredyt, oczekiwany jest od niego wkład własny. Może się jednak zdarzyć, że bank hipoteczny zadowoli się niższym wkładem własnym, niż oczekiwałby bank uniwersalny. Stanie się tak w sytuacji, gdy w ocenie banku hipotecznego wartość nieruchomości będzie wyższa niż podawana cena transakcyjna.
