W I półroczu 2020 r. z kont bankowych Polaków zostało skradzionych ponad 67 mln zł! Ponad 55% tej kwoty złodzieje ukradli wykonując oszukańcze przelewy. Stało się tak, choć operacje tego typu stanowiły zaledwie 3,6% ogólnej liczby oszustw. Tyle tylko, że średnia wartość przestępstwa dokonanego kartą płatniczą wynosiła ok. 200 zł, natomiast w przypadku polecenia przelewu było to ok. 7 tys. zł.
Narodowy Bank Polski cyklicznie publikuje raporty o transakcjach oszukańczych dokonywanych przy użyciu bezgotówkowych instrumentów płatniczych, czyli kart płatniczych, poleceń przelewów, czeków czy poleceń zapłaty. Dwie ostatnie z wymienionych możliwości nie cieszą się zainteresowaniem przestępców. Od stycznia do czerwca br. nie dokonano żadnego przestępstwa z ich wykorzystaniem.
Różnica w danych
Dane dotyczące oszukańczych transakcji kartowych przedstawiane są osobno w oparciu o raporty banków oraz informacje od agentów rozliczeniowych. Wynika to z faktu, że te pierwsze nie odnotowują oszustw dokonanych w Polsce kartami wydanymi w innych krajach, a w drugich nie są uwzględniane przestępstwa dotyczące wypłat w bankomatach kartami skradzionymi i sfałszowanymi oraz te dokonane poza naszym krajem kartami wystawionymi w Polsce.
Raporty banków
Według danych przekazanych przez banki w I półroczu br. zrealizowano ponad 126 tys. operacji oszukańczych kartami płatniczymi na łączną kwotę 25,6 mln zł. Tradycyjnie największy udział w tego typu przestępstwach miały działania klasyfikowane w kategorii Inne. Mieszczą się w niej głównie oszustwa dokonane przy użyciu numeru karty bez jej fizycznego przedstawienia, które stanowiły ponad 60% ogółu przestępstw, zarówno w ujęciu ilościowym, jak i wartościowym.
Dane agentów rozliczeniowych
Z kolei raporty od agentów rozliczeniowych wskazują, że od stycznia do czerwca br. odnotowano ponad 17,5 tys. operacji oszukańczych dokonanych kartami płatniczymi na kwotę blisko 9,7 mln zł. Pewnym pocieszeniem może być fakt, że porównując dane z II i I kwartału zanotowano spadki zarówno liczby przestępstw (o 5,4%) jak i ich wartości (o 33,0%).
Największy udział w podanych liczbach mają transakcje dokonywane kartami wydanymi poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Stanowią one ponad trzy czwarte liczby oszustw i aż blisko 90% ich wartości.
Wysokie przelewy
Najwięcej oszustw pod względem zarówno liczby, jak i wartości transakcji przy użyciu polecenia przelewu dokonano w ramach bankowości internetowej (odpowiednio 79,7% i 84,1%) oraz aplikacji mobilnej (16,7% i 5,1%).
Z raportów wynika, że transakcje oszukańcze realizowane za pośrednictwem polecenia przelewu są najczęściej wynikiem zainfekowania komputera przez złośliwe oprogramowanie lub wyłudzenia danych od klienta za pomocą socjotechnik, co pozwala przestępcom przejąć kontrolę nad komputerem klienta. Skutkuje to wyprowadzeniem środków z rachunku klienta na konto kontrolowane przez przestępców
Stosuj zasady bezpieczeństwa
Choć przytoczone dane robią wrażenie, to patrząc na ogólną liczbę operacji kartami skala oszustw z użyciem kart płatniczych była nadal niewielka. Według danych z banków stanowiła tylko 0,004% liczby i 0,007% wartości wszystkich transakcji. Podobne wskaźniki dotyczą przestępstw zaraportowanych przez agentów rozliczeniowych.
Warto podkreślić, iż wg ostatnich porównywalnych danych z 2018 r., Polska, osiągając wskaźniki oszustw na poziomie 0,005% dla wartości i 0,002% dla liczby transakcji była na 1 miejscu w rankingu najbardziej bezpiecznych pod tym kątem krajów.
Mimo to nie od rzeczy będzie przypomnieć o podstawowych zasadach bezpieczeństwa – nigdy nie należy zapisywać kodu PIN na karcie, podawać danych „plastiku” czy służących do zalogowania się na konto osobom postronnym. Wartość kradzieży z wykorzystaniem polecenia przelewu winna też być poważnym ostrzeżeniem przed korzystaniem z podejrzanych linków prowadzących na strony internetowe pozwalające przestępcom uzyskać wszelkie dane niezbędne do logowania się do bankowości internetowej.
