Osoby będące mułami finansowymi są często nieświadomie werbowane przez zorganizowane grupy przestępcze do „prania brudnych pieniędzy”, w celu ukrycia pochodzenia nieuczciwie zdobytych środków. Kim jest muł finansowy? Jak rozpoznać, że jesteśmy nakłaniani do wystąpienia w tej roli?
Powiązanie ociężałego zwierzęcia jakim jest muł z finansami, jest na pierwszy rzut oka bardzo abstrakcyjne. Gdy przyjrzeć się bliżej, zastanowić się nad rolą każdej z tych postaci, to porównanie okaże się nadzwyczaj trafne. Zarówno zwierzę muł, jak i muł finansowy są biernymi wykonawcami poleceń wydawanych im przez innych. Powie ktoś, że nie ma w tym nic złego. Tyle tylko, że działania zwierzęcia są pożyteczne i nie narażają go na żadną karę. Tymczasem poczynania człowieka wiążą się z udziałem w przestępczym procederze, za co grożą surowe konsekwencje karne.
Trybik w przestępczej maszynie
Muł finansowy to osoba, która przekazuje pieniądze wskazanemu odbiorcy (drogą elektroniczną lub w gotówce) otrzymane od osoby trzeciej, w zamian za określone wynagrodzenie.
Bardzo często oznacza to nieświadome uczestnictwo w procederze „prania brudnych pieniędzy”. Muł finansowy jest po prostu pośrednikiem wykorzystywanym do przenoszenia nielegalnie uzyskanych środków finansowych między rachunkami bankowymi i/lub krajami.
Sposoby rekrutacji
Kandydaci na muła finansowego rekrutowani są różnymi sposobami. Niekiedy jest to bezpośredni kontakt albo oferta otrzymana w e-mailu, ale coraz częściej przestępcy wykorzystują w tym celu media społecznościowe, komunikatory internetowe, typowe reklamy pojawiające się na różnych witrynach internetowych, a nawet portale randkowe.
W przypadku tych ostatnich najczęściej powtarzającym się schematem jest proceder tzw. romance scams. W jego trakcie przestępcy zdobywają zaufanie swoich ofiar, z czasem przekonują je do otwarcia rachunków bankowych pod pozorem wysyłania lub otrzymywania środków finansowych.
Bywa, że muły finansowe rekrutowane są za pomocą fałszywych ofert pracy, np. „Szukamy Agentów przekazów pieniężnych”.
Nie daj się skusić
Najbardziej narażonymi na tego typu przestępstwo są osoby poniżej 35 roku życia, studenci, bezrobotni i inne osoby w trudnej sytuacji finansowej. Oferta łatwego i szybkiego zarobku jest dla nich niezwykle kusząca, zwłaszcza, gdy zleceniodawca nie stawia szczególnych wymagań, zapewnia, że sposób jest bezpieczny, zgodny z prawem i przetestowany przez wiele osób.
Czujność powinien wzbudzić fakt, że ktoś proponuje atrakcyjne wynagrodzenie za samo przetransferowanie otrzymanych środków na konto wskazanej osoby lub .cykliczne rozsyłanie pieniędzy na numery przekazywanych okresowo kont.
Z wielką ostrożnością należy podchodzić do ogłoszeń, w których poszukiwani są „lokalni agenci”, wobec których nie ma sprecyzowanych wymagań dotyczących wykształcenia czy doświadczenia zawodowego, ale są zapisy, że wszelkie działania będą wykonywane on-line z wykorzystaniem konta bankowego.
Kolejne sygnały ostrzegawcze, to niepoprawna pisownia, błędy ortograficzne, stylistyczne i interpunkcyjne oraz korespondencja przychodząca z bezpłatnych kont pocztowych, których adresy nie pasują do nazwy firmy.
Otrzymując tego typu oferty trzeba być podejrzliwym, dokładnie je weryfikować a najlepiej od razu odrzucić wszelkie propozycje, które wydają się zbyt piękne, by były prawdziwe.
Ryzyka związane z bycia mułem finansowym
Jak się wycofać?
Mając podejrzenia, że zostało się wplątanym w przestępczy proceder, należy jak najszybciej przestać przesyłać pieniądze, powiadomić bank i zgłosić się na policję, informując o swoich obawach.
Nie bądź mułem
Europejski Urząd Policji (Europol) i organy ścigania Unii Europejskiej wraz z międzynarodowymi partnerami i instytucjami finansowymi prowadzą kampanię #DontBeaMule (nie bądź mułem), której celem jest zwiększenie świadomości opinii publicznej na temat zagrożeń związanych z procederem mułów finansowych. W jej ramach podejmowane są działania edukacyjne tłumaczące istotę zjawiska, a także pokazujące jego skalę.
W 2020 r. w Polsce ujawniono jak dotąd 119 osób występujących w roli muła finansowego, 14 organizatorów tego procederu oraz ujawniono 965 nielegalnych transakcji. Działania organów ścigania zapobiegły utracie ponad 39 tys. euro.
W trakcie prowadzonej od września do listopada 2020 r. europejskiej akcji European Money Mule Action Days ujawniono 4031 mułów finansowych, 227 organizatorów i doprowadzono do aresztowania 422 osób. Efektem podjętych działań było zidentyfikowanie 4942 oszukańczych transakcji, co pozwoliło uniknąć strat szacowanych na 33,5 mln euro.
Opracowanie na podstawie materiałów ze strony zbp.pl
