Szybki rozwój elektronicznych usług finansowych sprawił, że konieczne stało się wprowadzenie kolejnych uregulowań w tej dziedzinie. Dzięki nim ma wzrosnąć bezpieczeństwo transakcji elektronicznych, ma zostać ograniczona dominacja dużych organizacji wydających karty płatnicze (np. Visa czy Mastercard) i dzięki pojawieniu się nowych form płatności mobilnych mają spaść koszty transakcyjne.
Wspomniane regulacje wprowadziła dyrektywa Parlamentu Europejskiego PSD 2 (ang. Payment Services Directwive) ze stycznia 2016 r. Poszczególne kraje miały dwa laty na jej wprowadzenie na swoim terytorium, przystosowanie własnych uregulowań do przepisów unijnych.
Dostawcy usług płatniczych
Nowe przepisy pozwalają na pojawienie się na rynku usług finansowych zupełnie nowych podmiotów. Oprócz banków, instytucji płatniczych, operatorów pocztowych, podmiotów oferujących karty sklepowe czy paliwowe mogą teraz także funkcjonować dostawcy usług płatniczych będący osobą trzecią (ang. Third Party Provider, TPP). Mogą oni oferować w swoich „sklepach internetowych” różne produkty finansowe, np. kredyty. Potrzebujący gotówki będzie mógł sobie porównać parametry różnych rozwiązań i wybrać to, które uzna za najlepsze.
Nowe możliwości
Nowa dyrektywa pozwala też na oferowanie dwóch zupełnie nowych usług.
Usługa inicjowania płatności (ang. Payment Initiation Service, PIS). Podmiot typu TPP może w jej ramach wykonywać płatności w imieniu klienta na rachunkach, do jakich ma dostęp. Oferowanie działań tego typu przekłada się na obowiązek przygotowywania dla klienta raportów o podjętych działaniach. W razie sytuacji spornych, usługodawca będzie musiał wykazać, że dołożył wszelkich starań, by usługę zrealizować starannie i zgodnie z życzeniem klienta. Jeśli nie będzie przy tym oferował tzw. silnego uwierzytelnienia klienta, to będzie w pełni ponosił odpowiedzialność za nieprawidłowo zrealizowane działania.
Usługa dostępu do informacji o rachunku (ang. Account Information Service, AIS) daje możliwość gromadzenia przez jeden podmiot, w jednym miejscu informacji o wszelkich rachunkach bankowych czy maklerskich klienta. Podmiot wykonujący taką usługę będzie mógł dokonywać na życzenie klienta różnego rodzaju analizy stanu jego finansów, proponować pewne działania, itp.
Większa ochrona
Przepisy mówią też o obowiązku potwierdzania transakcji finansowych na dwa sposoby (wymóg ten nie obowiązuje w przypadku parkometrów i zakupu biletów komunikacji miejskiej w biletomatach) oraz dają możliwość podwyższenia górnej granicy płatności zbliżeniowych z 10 euro (w Polsce przyjęto kwotę 50 zł) do 30 euro.
Jednocześnie wprowadzone zostały zapisy ograniczające odpowiedzialność klienta za nieautoryzowane płatności ze 150 euro do 50 euro. Chodzi, przykładowo, o wypłatę z bankomatu skradzioną kartą czy w wyniku przymuszenia.
Wyzwanie dla banków
Dyrektywa PSD 2 stawia zupełnie nowe wymagania przed bankami. Przede wszystkim muszą one tak przygotować swoje systemy bankowości elektronicznej, by mogły z nich korzystać podmioty oferujące usługę AIS. Oferenci tej usługi muszą mieć podgląd rachunku klienta, ale bez możliwość posługiwania się jego loginem i hasłem, wykonywania jakichkolwiek transakcji.
Rodzi się więc pytanie, czy banki ograniczą się jedynie do udostępnienia podglądu rachunków swoich klientów, czy może aktywnie zechcą same zaistnieć na rynku z nową usługą, zwłaszcza dla bogatszych klientów. To może wywołać zupełnie nowy rodzaj „walki” o klienta między instytucjami finansowymi. Tym ciekawszej, że dyrektywa zabrania tworzenia barier w dostępie do rachunku klienta, który chce korzystać z usługi PIS. Można więc sobie wyobrazić powstanie aplikacji, w której klient będzie miał dostęp do wszystkich swoich rachunków rozsianych w różnych bankach, biurach maklerskich, firmach pożyczkowych i będzie mógł swobodnie nimi zarządzać bez uciążliwego logowania się do systemów transakcyjnych poszczególnych podmiotów.
Zyska klient
Doświadczenia z poprzednią dyrektywą, PSD 1, która pozwoliła na wprowadzenie wielu nowych usług finansowych, obniżenie cen usług finansowych i zwiększenie bezpieczeństwa transakcji, wskazują, że i tym razem największym „zwycięzcą” będzie klient. Z pewnością znajdą się podmioty, które szybko zechcą wykorzystać nowe możliwości i zaoferują klientom rewolucyjne rozwiązania.
Można się spodziewać choćby spadku kosztów kredytów. Dziś bank weryfikuje zdolność kredytową klienta w oparciu o jego oświadczenie o osiąganych dochodach lub przedstawione zaświadczenie z zakładu pracy. Ocenia też wiarygodność kredytową klienta, sprawdzając zapisy w rejestrach Biura Informacji Kredytowej. Pewna część informacji o zasobach finansowych klienta, jego zwyczajach zakupowych czy płatniczych jest bankowi nieznana. A gdyby tak był on podmiotem oferującym nowe usługi – PIS i AIS…Wiedziałby o kliencie dosłownie wszystko i to mogłoby być podstawą do stwierdzenia, że ryzyko udzielenia kredytu jest mniejsze, niż przy dotychczasowym modelu jego oceny, i tym samym mogłoby się przełożyć na lepsze warunki kredytowania.
