Coraz szybszy rozwój technologii i możliwości jakie niesie ze sobą internet, oznaczają nie tylko pozytywy ułatwiające codzienne życie, np. zdalne bankowanie. To niestety także okazja dla oszustów, którzy starają się wykorzystać moment naszej nieuwagi, aby przejąć kontrolę nad naszym kontem i wyprowadzić z niego zgromadzone tam środki.
Warto więc wiedzieć, jak się zachować, gdy padliśmy już ofiarą cyberprzestępstwa. Okazuje się, że w wielu przypadkach można odzyskać utracone środki.
Najpopularniejsze oszustwa
Oto najczęściej spotykane oszustwa, których jesteśmy ofiarami:
Nieautoryzowany przelew z rachunku bankowego – na koncie brakuje środków, a w historii widnieje przelew, którego nie zlecaliśmy.
Nieautoryzowana transakcja kartą płatniczą – w historii operacji „plastikiem” znajduje się płatność, której nie wykonywaliśmy, nie rozpoznajemy również sprzedawcy usługi lub produktu.
Oszustwa za pomocą fałszywego kodu Blik – osoba podająca się za członka rodziny lub znajomego powiadomiła nas za pośrednictwem mediów społecznościowych o nagłej, trudnej sytuacji (np. musi zapłacić za prąd, gaz, naprawę samochodu, a zapomniała pieniędzy; złapała ją policja za przekroczenie prędkości; musi zapłacić za zakupy, a karta jest uszkodzona) i w związku z tym oczekuje wsparcia finansowego, prosi o udostępnienie kodu Blik. Po wszystkim, kontaktując się z członkiem rodziny lub znajomym, dowiadujemy się, że osoba będąca rzekomo w potrzebie wcale nie prosiła o wsparcie.
Nieotrzymania towaru/usługi, za które zapłaciliśmy – dokonaliśmy płatności elektroniczne, ale towar lub usługa nie zostały dostarczone, sprzedawca nie odpowiada na wiadomości e-mail i telefony.
Oszustwa na aukcji internetowej – dokonaliśmy zakupu na portalu handlowym lub w sklepie internetowym i nie otrzymaliśmy towaru, ze sprzedawcą nie ma kontaktu.
Założenia rachunku bankowego/wyłudzenia kredytu w oparciu o dane osobowe – dowiadujemy się o posiadaniu rachunku lub zaciągnięciu zobowiązania (np. kredyt, karta kredytowa), choć nie podpisywaliśmy z bankiem umowy.
Oszustwa metodą „na policjanta” lub „na wnuczka” – osoba podająca się za policjanta lub za członka rodziny poprosiła o pomoc finansową i dyskrecję. Przedstawiła jednocześnie wiarygodną historię, dlaczego potrzebuje tych pieniędzy. Po udzieleniu pożyczki kontakt z nią się urywa.
Konieczne działania
Doświadczając jednego z powyższych zdarzeń lub innych działań, w których jesteśmy poszkodowani finansowo, należy:
Zgłosić incydent do banku, z którego została zlecona transakcja. Bank podejmie czynności przewidziane w prawie bankowym, aby odzyskać lub zablokować środki z transakcji dokonanej przez oszusta. Aby przyjęcie zgłoszenia przebiegło sprawnie, trzeba przygotować informacje o zdarzeniu:
Jeżeli incydent miał miejsce w internecie, pracownik banku może poprosić o:
Kontaktując się z bankiem, powinniśmy złożyć reklamację na nieautoryzowaną transakcję oraz zlecić zgłoszenie OGNIVO. Daje to szansę na odzyskanie środków z transakcji dokonanej przez oszusta. W przypadku płatności dokonanych kartą płatniczą, możemy skorzystać z procedury chargeback.
Zgłosić sprawę do najbliższej jednostki Policji. Funkcjonariusze rozpoczną dochodzenie w sprawie popełnionego przestępstwa i wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy. Dokonując zgłoszenia musimy mieć przygotowane następujące informacje:
Policjanci z pewnością zgłoszą się do banku z prośbą o szczegółowe informacje dotyczące zdarzenia, więc warto od razu złożyć pisemne oświadczenie o zwolnieniu banku z tajemnicy bankowej dotyczącej naszych produktów.
Oddać sprzęt do specjalistów w celu zweryfikowania obecności w nim złośliwego oprogramowania. Jeżeli mamy podejrzenie, że oszustwo było związane z zainfekowaniem komputera lub telefonu, bezwzględnie należy zrezygnować z korzystania z nich. Pod żadnym pozorem nie wolno logować się za pośrednictwem podejrzanych urządzeń do platform i aplikacji wrażliwych, np. aplikacji bankowych.
W przypadku stwierdzenia infekcji, powinniśmy oddać sprzęt do serwisu, który wyczyści komputer lub telefon ze złośliwego oprogramowania, usunie wirusy, robaki, konie trojańskie, backdoory, spyware, exploity, rookity, keyloggery czy inne rzeczy powodujące szkody.
Bądź czujny
W przyszłości, dla uniknięcia kolejnych kłopotów, należy podczas korzystania z urządzeń bezwzględnie przestrzegać zasada bezpieczeństwa. Powinny być wśród nich zainstalowanie oprogramowania antywirusowego, regularne sprawdzanie nim urządzenia, unikanie odwiedzania podejrzanych stron i nie korzystanie z linków pochodzących z nieznanych źródeł.
Cyberprzestępcy tworzą coraz bardziej zaawansowane metody ataków na klientów banków oraz ich zasoby. Chcąc ich przechytrzyć, musimy zachować czujność podczas korzystania z urządzeń elektronicznych, stosować zasadę ograniczonego zaufania.
Opracowanie na podstawie materiału Idea Banku
